Κριτήριο Αξιολόγησης-ΜΜΕ

Κριτήριο Αξιολόγησης-ΜΜΕ

Ευτελείς άνθρωποι

Η απόφαση του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης για μεγάλο τηλεοπτικό σταθμό προκάλεσε νέες συζητήσεις για το ρόλο της τηλεόρασης. Και αυτή τη φορά, όπως και όλες τις τελευταίες, ο διάλογος διεξάγεται μεταξύ γνωστών ανθρώπων, προκαλεί το ενδιαφέρον τις πολιτικής κοινωνίας (πολιτικών, κρατικών αξιωματούχων, συνδικαλιστών, δημοσιογράφων) δίχως να αγγίζει τους υπόλοιπους πολίτες. Η γενικευμένη αυτή αδιαφορία για τις περί ΜΜΕ συζητήσεις οφείλεται είτε στην αναξιοπιστία τους στη συνείδηση του πολίτη είτε στη συναίσθηση ή την πεποίθηση   ότι δε θα έχουν κανένα πρακτικό/ εποικοδομητικό αποτέλεσμα.

[…] Είναι εδώ και χρόνια γνωστό ότι τα ΜΜΕ παρά το ότι δίνουν ευκαιρίες στην ελεύθερη έκφραση και παρά το γεγονός ότι μέσω αυτών διοχετεύεται η πληροφόρηση, όμως, σε μεγάλο βαθμό, δεν αποτελούν μέσα προάσπισης των ελευθεριών και των δικαιωμάτων του σύγχρονου ανθρώπου. Βασική συνέπεια  της κερδοσκοπικής λειτουργίας, κυρίως της τηλεόρασης, είναι η προσβολή κλασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως η υπεράσπιση του κατηγορουμένου, η αξία του ανθρώπου και αυτό ακόμη το δικαίωμα στην πληροφόρηση. Ως προς αυτό μάλιστα το τελευταίο δικαίωμα, και για να αρθούν κάποιες εκ του πονηρού αμφιβολίες, αξίζει να σημειωθεί πως η αποτελεσματικότερη μορφή της σύγχρονης λογοκρισίας είναι η υπερπληροφόρηση και η παραπληροφόρηση.

Και πάλι, για να προλάβω εκ του πονηρού ισχυρισμούς και ψευδοπροβλήματα, οφείλω να τονίσω ότι τα επιχειρήματα των ίδιων των ΜΜΕ περί περιορισμού της ελευθερίας τους, όταν θίγονται ή υφίστανται κριτική ή τιμωρούνται, είναι απλή δημαγωγία και απόπειρα συγκάλυψης των ευθυνών που προκύπτουν από την πρακτική τους. Όσα χαμόγελα προκαλεί το επιχείρημα ότι σπρώχνοντας το συνάνθρωπο σου στο δρόμο και ρίχνοντας τον κάτω λειτουργείς στο πλαίσιο του συνταγματικού σου δικαιώματος να κινείσαι ελεύθερα, άλλα τόσα ακριβώς χαμόγελα προκαλεί και ο ισχυρισμός αυτού που προσβάλλει ανθρώπινα δικαιώματα , ότι δήθεν κινείται στο πλαίσιο του δικαιώματος του να εκφράζεται ελεύθερα.

Ακόμη, πάγιος αναληθής ισχυρισμός, κυρίως των ανθρώπων της τηλεόρασης, είναι πως τα πάσης φύσεως σκουπίδια που προσφέρουν, ανταποκρίνονται ευθέως στη ζήτηση του κόσμου. Ουδέν ψευδέστερο του προηγουμένου. Η αλήθεια είναι ότι η πλειοψηφία των ανθρώπων των χωρών της Δύσης έχουν χαμηλό πνευματικό επίπεδο. Έτσι, περιεχόμενο των σύγχρονων κρατικών πολιτικών στον τομέα της παιδείας, μετά το ξεπέρασμα του αναλφαβητισμού, είναι η άνοδος του μορφωτικού επιπέδου. Τα ΜΜΕ λειτουργούν στην ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση.

Αντί να προσπαθούν να δώσουν κάτι καλύτερο, προσαρμόζονται γρήγορα στο χαμηλό επίπεδο των περισσότερων ανθρώπων και, λειτουργώντας μεταξύ τους ανταγωνιστικά, τελικά χειροτερεύουν το συλλογικό μορφωτικό επίπεδο. Δημιουργούν, έτσι, χειρότερης στάθμης ζήτηση, την οποία σπεύδουν να ικανοποιήσουν με ολοένα χαμηλότερης στάθμης προσφορά. Για να πεισθούμε για του λόγου το αληθές, αρκεί να συγκρίνουμε αυτά που θεωρούμε ως χείριστα τηλεοπτικά προϊόντα προ τριετίας, με αυτά που θεωρούμε σήμερα ως τα χείριστα δείγματα τηλεόρασης. Η επιδείνωση είναι προφανής. Το συγκλονιστικό εδώ είναι πως δεν είναι καθόλου αποχαυνωμένοι οι διευθύνοντες όλη αυτή την εκστρατεία αποχαύνωσης. Με το μορφωτικό τους επίπεδο, τα καλά τους εισοδήματα, τα ύφη τους και τις περιφρονητικές τους ειρωνείες, οι οποίες προκύπτουν από όλα τα προηγούμενα αλλά και από τα ποσοστά τηλεθέασης, είτε νίπτουν τα χέρια ως Πόντιοι Πιλάτοι, όταν μιλούν δημόσια είτε εξαπολύουν κατηγορίες είτε διακηρύσσουν τα περί της ελευθερίας του λόγου. Ευτελή επιχειρήματα, ευτελών ανθρώπων.

(Α. Λοβέρδος, Εφημ. ΤΑ ΝΕΑ 18/07/1999)

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Α. Να αποδώσετε περιληπτικά το περιεχόμενο του κειμένου (100-120 λέξεις).

Μονάδες 12

Β. 1 α) Για καθεμία από τις παρακάτω προτάσεις  να γράψετε στο τετράδιο σας το γράμμα αρίθμησης της και δίπλα την ένδειξη Σωστό ή Λάθος, σύμφωνα με το περιεχόμενο του κειμένου:

Α. Οι περισσότεροι πολίτες εκδηλώνουν άμεσο ενδιαφέρον για συζητήσεις με τη λειτουργία των ΜΜΕ.

Β. Η ελεύθερη έκφραση από τα ΜΜΕ είναι φυσικό να προσβάλει ορισμένα ατομικά δικαιώματα.

Γ. Τα σύγχρονα ΜΜΕ στοχεύουν στην άνοδο του μορφωτικού επιπέδου των πολιτών.

Δ. Οι διευθύνοντες τα ΜΜΕ αντιμετωπίζουν περιφρονητικά τις αιτιάσεις περί αρνητικής λειτουργίας τους.

Μονάδες 2

Β.2. «Η αποτελεσματικότερη μορφή της σύγχρονης λογοκρισίας είναι η υπερπληροφόρηση». Να αναπτύξετε το περιεχόμενο της πρότασης με 70-90 λέξεις.

Μονάδες 15

Β. 3. α) Τι δηλώνουν οι λέξεις: όμως, αξίζει να σημειωθεί (2^η παράγραφος) και ακόμη, έτσι (4^η παράγραφος) που συμβάλλουν στη συνοχή των νοημάτων τους;

Μονάδες 4

β) «Η απόφαση του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης προκάλεσε νέες συζητήσεις για το ρόλο της τηλεόρασης». Να μετατρέψετε τη σύνταξη σε παθητική. Τι εκφράζεται, γενικά, με την παθητική σύνταξη;

Μονάδες 2

Β. 4. α) Να χρησιμοποιήσετε τα ρήματα: διακηρύσσω, ανακηρύσσω, προκηρύσσω, σε φράσεις, ώστε να φαίνεται η σημασία τους.

Μονάδες 3

β) Χρησιμοποιώντας το δεύτερο συνθετικό των λέξεων: προλάβω, πληροφόρηση, να γράψετε από δυο για την καθεμία παράγωγα ουσιαστικά ή επίθετα (απλά ή σύνθετα).

Μονάδες 2

Β. 5. α) Στη δεύτερη παράγραφο του κειμένου να αντικαταστήσετε τις τονισμένες λέξεις με άλλες συνώνυμες τους, χωρίς να αλλοιώνεται το περιεχόμενο της.

Μονάδες 3

β) Να ετυμολογήσετε τις παρακάτω λέξεις του κειμένου:

υπόλοιπους, δημαγωγία, πληροφόρηση, τηλεθέαση.

Μονάδες 2

Γ. Οι αρνητικές συνέπειες της λειτουργίας των σύγχρονων μέσων μαζικής ενημέρωσης επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό ιδιαίτερα τους νέους. Ποια είναι, κατά τη γνώμη σας, η ορθή στάση του ατόμου απέναντι στα ΜΜΕ; Να αναπτύξετε τις θέσεις σας σε άρθρο που θα δημοσιευτεί σε εφημερίδα. (400-500 λέξεις).